Hoe kun je zo goed mogelijk beslissen? Daar gaat het om. Perfect hoeft en kan niet, maar wel het nemen van een zo goed mogelijke beslissing. We willen vanuit de wetenschap vijf besluitvormingsmodellen bespreken, die u wat meer inzicht in besluitvorming zullen opleveren.

‘The rational model’: Dit model in gericht op het gebruik van ratio. Het kent een (logisch) 4 stappenplan voor besluitvorming:
1. Identificeren van het probleem.
2. Alternatieve oplossingen genereren.
3. Kiezen van een oplossing.
4. Implementeren en evalueren van de oplossing.

Stap 1 willen we kort toelichten: Een probleem ontstaat als de actuele situatie en de gewenste situatie verschillen. Hoe weet je dat er problemen ontstaan? Daarvoor zijn 3 mogelijke bronnen: vanuit historie, door planning, en door scenario’s te ontwikkelen. Nu snapt u wellicht het nut van een liquiditeitsbegroting vanuit het theoretisch kader. Het identificeert een eventueel liquiditeitsprobleem op tijd.

Dit rationeel model is echter optimistisch. Het gaat ervan uit dat u de kennis van alle alternatieven heeft, en de kennis over de consequenties. Het is een model maar desondanks wel leerzaam.

Kort bespreken we nog 4 andere modellen met hun kenmerken:
‘Carnegie model’: Dit model benoemd de ‘bounded rationality’. De beslisser is gebonden aan zijn of haar kennis en ervaringen. De capaciteit van onze brein heeft een limiet. We kunnen niet alles weten. Dit model geeft dus kritiek op het rationele model.

‘The incrementalist model’: Reduceer de hoeveelheid informatie. Doe alleen kleine veranderingen, zodat iets niet fataal fout kan gaan. Dit idee komt van de paper ‘science of muddling through’ van Lindblom.

‘The garbage can model’: Dit model benoemd de complexe interactie tussen 4 afhankelijke ‘stromen’: problemen, oplossingen, deelnemers en keuze mogelijkheden. Deze stromen volgen geen ordelijke volgorde. Net zoals vuil in een vuilnisbak.

‘Unstructured model’: Identificeren, ontwikkelen en selecteren. Ontdek kansen, ontwikkel alternatieven, selecteer door middel van oordeel, onderhandeling en formele analyse om zo tot een uiteindelijke beslissing te komen.

Deze modellen geven u wat theoretische kennis over besluitvorming. Besluitvorming volgt echter niet altijd een specifiek model. Deze modellen kunnen u toch een richting geven bij besluitvorming en inzicht geven in uw huidige manieren van beslissen.