Leiderschap anno nu is zelden eenduidig. De ene dag vraagt om besluitvaardigheid, de volgende om sensitiviteit. Targets botsen met waarden, innovatie met continuïteit, snelheid met zorgvuldigheid. In die realiteit is leiderschap minder een kwestie van weten, en meer van duiden, reflecteren en betekenis geven.

Veel leidinggevenden ervaren juist daar de grootste druk: niet in wat ze moeten doen, maar in hoe ze moeten denken. Klassieke managementmodellen bieden niet altijd uitkomst. Ze analyseren wel, maar helpen niet om richting te vinden in de spanning tussen belangen en samenhangende context.

Precies daar positioneert zich het SOLVE-framework, ontwikkeld door de leiderschapscoach en onderzoeker Katie Best. Het is geen nieuw dogma, maar een praktische methode om helder te denken in onzekere situaties — een manier om als leider je eigen coach te worden.

“Leiders hebben niet meer modellen nodig,” zegt Best, “maar een beter gesprek met zichzelf.”

Zoekt u verdieping op dit onderwerp? Bekijk ons opleidingsaanbod!

Utrecht Business School is de business school voor management executives en business leaders in Nederland. Wij leiden onze deelnemers op tot zwaardere professionals en bereiden ze, middels post-initieel onderwijs en certificering, voor op een volgende carrièrestap. Lees meer →

Van chaos naar helderheid

Het idee achter SOLVE is even eenvoudig als krachtig. Leiders worden uitgedaagd om complexe problemen stapsgewijs te ontleden, niet door externe consultants of modellen, maar door hun eigen denkvermogen te structureren.

De vijf stappen – State the Problem, Open the Box, Lay Out the Solution, Venture Forth en Elevate Your Learning – vormen samen een compacte denkcyclus. Best ontwikkelde het model op grond van twintig jaar coachingservaring en onderzoek naar leiderschapsdilemma’s in uiteenlopende sectoren. Onderstaand een beknopte weergave van het SOLVE-framework.

Stap 1 – Benoem het probleem scherp

De eerste stap lijkt bedrieglijk eenvoudig: formuleer het probleem in één of twee zinnen.
Dat dwingt tot helderheid. “Zodra je iets precies kunt benoemen,” zegt Best, “krijgt het hanteerbaarheid.”

Die focus voorkomt dat leiders verzanden in symptoombestrijding. Het principe is verwant aan Karl Weick’s sensemaking-theorie: betekenis ontstaat niet door meer data, maar door scherpere taal. Een te breed gedefinieerd probleem is vaak een teken dat het leiderschap nog geen focus heeft durven kiezen.

Stap 2 – Open de black box

Waar veel leiders direct naar oplossingen springen, pleit Best voor onderzoek.
In Open the Box draait alles om diagnose: wat speelt hier echt? Welke patronen zie ik? In meer managementtaal: dit is de double-loop learning-fase – niet alleen gedrag aanpassen, maar de achterliggende aannames bevragen.

Leiders die deze stap overslaan, zien vaak enkel symptomen. Wie de stap wel neemt, ontdekt meestal dat het probleem anders ligt dan gedacht: niet luiheid, maar tegenstrijdige prioriteiten; niet weerstand, maar onduidelijke besluitlijnen.

Stap 3 – Ontwerp wat past

Pas daarna komt de oplossingsfase. Lay Out the Solution betekent niet: kopieer een best practice, maar ontwerp een aanpak die past bij jouw context, cultuur en timing.

Een maatwerkbenadering dus, geen management-sjabloon. Dat doet denken aan Henry Mintzberg’s visie op strategie als ambacht: crafting strategy. Een goede leider weet dat elke organisatie haar eigen sociale logica kent. Wat in een start-up werkt, strandt in een ziekenhuis. SOLVE herinnert leiders eraan dat context geen detail is, maar de kern van effectief handelen.

Stap 4 – Kom in beweging, maar blijf alert

De vierde fase, Venture Forth, is de vertaalslag naar de praktijk. Best noemt dit de “leiderschaps-realiteitstest”: pas nu blijkt of de gekozen aanpak werkt, waar weerstand zit, en welke aannames onjuist zijn.

Het is de fase van action learning: leren door te doen. Wie in actie komt, ziet pas echt hoe cultuur, politiek en ego’s meespelen. Daarom vraagt SOLVE niet alleen om moed, maar ook om bescheidenheid: blijf observeren, luisteren en bijstellen.

Stap 5 – Til leren naar een hoger niveau

Na actie volgt reflectie. Elevate Your Learning maakt van ervaring een leerproces. De leider kijkt terug: wat werkte, wat niet, en waarom? Dat is geen vrijblijvende navelstaarderij, maar systematisch leren volgens Kolb’s leercyclus: ervaring, reflectie, conceptualisatie, experiment. Door dit bewust te doen, verandert de manager in een lerend leider.
Niet de fout vermijden, maar het patroon herkennen — dat is groei.

De kracht van eenvoud

Het succes van SOLVE ligt in de toegankelijkheid. Het vraagt geen dure training of consultancy, enkel discipline om stil te staan bij vijf vragen.

Juist in organisaties waar snelheid en ruis de norm zijn, biedt het model rust: een moment van orde in de chaos. Het combineert analytisch denken met moreel kompas en emotionele intelligentie — precies die combinatie waar modern leiderschap om vraagt.

(Nog) geen wetenschap, wel gezond verstand

SOLVE noemt zich “research-backed”, maar nog niet “evidence-based”. Er zijn geen peer-reviewed studies die de effectiviteit meten. Toch leunt het stevig op bekende principes als sensemaking (Weick), experiential learning (Kolb) en organizational learning (Argyris & Schön).

Het is derhalve geen nieuw (wetenschappelijk) model, maar een praktisch synthese-raamwerk — een kruising tussen ervaring en theorie.
Precies wat veel leiders nodig hebben: minder jargon, meer houvast.

LITERATUUR

1. Best, K. (2025). How to Coach Yourself Through Complex Problems. Harvard Business Review.
2. Weick, K. E. (1995). Sensemaking in Organizations. Sage.
3. Argyris, C., & Schön, D. (1978). Organizational Learning: A Theory of Action Perspective. Addison-Wesley.
4. Mintzberg, H., & Westley, F. (2001). Decision Making: It’s Not What You Think. MIT Sloan Management Review.
5. Revans, R. (1982). The Origin and Growth of Action Learning. Chartwell-Bratt.
6. Kolb, D. A. (1984). Experiential Learning. Prentice-Hall.