Regelmatig zeggen mensen tegen me: “Ja maar, Shirine, ik heb niet de scherpte en niet het lef dat jij hebt om conflict in te kunnen zetten om verandering te veroorzaken.” De grote vergissing is dat je ‘lef’ nodig zou hebben om conflict te maken en in te zetten in je organisatie. Het is niet ‘lef’, maar methodische precisie, als je het mij vraagt. In dit artikel beschrijf ik hoe je methodisch precies conflict kunt maken op een manier die je helpt je organisatie te veranderen.

Nog zo’n misverstand: je kan alleen conflict inzetten op deze manier als je extern adviseur bent. Onzin! De handvatten die ik hier beschrijf zijn 1 op 1 bruikbaar voor bestuurders, directeuren, managers en medewerkers. Omdat je zonder oordeel (waardevrij) werkt, kun je na het functioneel conflict ook morgen weer met je collega’s verder. Lees dit artikel dus vooral ook als je niet een extern adviseur bent.

De Casus: conflict op een Intensive Care

Op de Intensive Care (IC) waar ik twee jaar geleden voor het eerst kwam, maakte ik kennis met de afdeling door een dag mee te lopen. Verschillende intensivisten (artsen op de IC) en verpleegkundigen vertelden mij dat bij de verdeling van patiënten aan het begin van de dag een aantal IC-verpleegkundigen consequent probeert om de ‘zware’ patiënten te vermijden. Het gaat om verpleegkundigen die al tussen de 20 en 30 jaar op de IC werken en inmiddels niet meer over de de meest recente inzichten en kennis beschikken als het gaat om IC geneeskunde.

Onuitgesproken is er een situatie ontstaan, waarin een aantal IC-verpleegkundigen bang zijn om ‘zware’ patiënten te verzorgen, omdat zij niet meer beschikken over de juiste kennis. Eveneens onuitgesproken staan andere IC-verpleegkundigen en intensivisten dit toe, omdat zij deze verpleegkundigen niet vertrouwen met de ‘zware’ patiënten. Op de dagen dat de roosteraars veel van deze verpleegkundigen bij elkaar hebben moeten inroosteren, hebben de andere verpleegkundigen het extreem zwaar. In de nachtdiensten klagen en roddelen zij met andere collega’s over hun minder goed functionerende collega’s.

Onuitgesproken is er de situatie ontstaan, waarin we doen alsof we allemaal gelijk zijn en hetzelfde kunnen. De minder goed functionerende verpleegkundigen voelen natuurlijk ook wel aan dat hun collega’s niet blij met hen zijn. Maar de mogelijkheid om expliciet te verkennen of je verschillend zou mogen zijn en daar bijvoorbeeld rekening mee kan worden gehouden bij de inroostering, bestaat nagenoeg niet meer. Er is angst voor het conflict en de spanning die dan zouden kunnen ontstaan.

Dezelfde dynamiek blijkt te spelen op Raad van Bestuur en managementniveau. Raad van Bestuur en management durven de vrijgevestigde artsen in maatschappen niet aan te spreken: “Tja, ze zijn niet in loondienst, dus we zijn hun baas niet.”

Onuitgesproken is er een situatie ontstaan, waarin we doen alsof de intensivisten nooit slecht presteren en niet aangesproken hoeven te worden, ook niet kunnen worden vanwege hun autonome positie. Daarmee is de mogelijkheid om expliciet te verkennen hoe je de intensivisten verschillend zou kunnen inzetten en benutten op een IC weggenomen. Ook hier is angst voor conflict: “we moeten wel nog jaren met deze dokters verder!”.

Disfunctioneel conflict en stil conflict

“Het is de vooronderstelling van homogeniteit, die ons problemen oplevert in het conflictverschijnsel”, schrijft Henk van Dongen in zijn boek ‘Een kwestie van Verschil’. Als je niet ‘homogeniteit’, maar ‘variëteit’ of ‘verschil’ veronderstelt, dan zie je hoe het juist de verschillen tussen mensen en hun opvattingen zijn, die leiden tot creatieve spanning en daarmee tot innovatieve oplossingen. Zolang de verschillen maar expliciet bespreekbaar blijven. Je kunt dan spreken van ‘functioneel conflict’: we zijn het niet eens, maar we laten onze verschillen naast elkaar bestaan en onderzoeken welke ideeën er dan ontstaan, die recht doen aan onze beide opvattingen.

LEES MEER / BUSINESS INNOVATIE OPLEIDINGEN / INSCHRIJVEN GRATIS WEBINAR BUSINESS INNOVATION

Mogelijk ook interessant

In het verlengde van de inhoud van de artikelen op onze website, biedt Utrecht Business de mogelijkheid op het onderwerp/vakgebied een opleiding te volgen. Hiertoe worden verschillende varianten aangeboden.